Ziemia się kręci! 22-23.04.23

Jak długo ludzie będą jeszcze mieszkać na Ziemi? Czy nasza planeta naprawdę jest okrągła?  Odpowiedzi na te i wiele innych pytań będziecie mieli szansę poznać w WOMAI, świętując z nami Międzynarodowy Dzień Ziemi!

Serdecznie zapraszamy na wydarzenie „Ziemia się kręci!” 22 i 23 kwietnia 2023 w Centrum Nauki i Zmysłów WOMAI.

W ten weekend z okazji Dnia Ziemi będziecie mogli nie tylko zwiedzić dwie wspaniałe, interaktywne wystawy, ale także zakręcić specjalnie dla Was przygotowanym kołem fortuny!

Poznacie ciekawostki dotyczące przeszłości, teraźniejszości oraz przyszłości Ziemi oraz odbierzecie szansę na wygranie upominków. A to wszystko w gronie rodziny lub przyjaciół, łącząc naukę z zabawą i doświadczając rzeczy niezapomnianych!

Ziemia jest trzecią w kolejności od Słońca planetą.

Jest również pierwszą od słońca planetą posiadającą naturalnego satelitę.

Pod względem wielkości, ziemia zajmuje piąte miejsce wśród planet Układu Słonecznego.

Promień równikowy Ziemi wynosi 6378,137 km.

Ziemia uformowała się z dysku protoplanetarnego wokół Słońca około 4,54 mld lat temu.

Przez pierwszy miliard lat była nieprzyjaznym, surowym, skalistym miejscem, na którym nie istniało życie. Według badań pierwsze organizmy żywe pojawiły się w ziemskich oceanach około 3,5 mld lat temu.

Atmosfera Ziemi składa się z wielu gazów, spośród których najwięcej jest azotu.

Azot stanowi około 78,1% atmosfery, tlen 20,9%, Argon 0,93%. Pozostałe gazy, które można znaleźć w składzie ziemskiej atmosfery to: neon, hel, metan, krypton i wodór. Podzielona jest na warstwy, z których najniższą jest troposfera (6 do 20 km), następnie stratosfera (20 do 50km), mezosfera (50 do 85 km), termosfera (85 do 690 km) i egzosfera (690 do 10,000 km).

W swojej historii Ziemia posiadała cztery różne atmosfery.

Na początku otaczała ją atmosfera pierwotna, która składała się z resztek gazu protoplanetarnego, głównie wodoru i helu. Wraz z rozrzedzeniem się dysku gazy te uciekły z ziemskiej atmosfery w przestrzeń kosmiczną. Po niej pojawiła się pierwsza atmosfera – powstała z odgazowanej materii, która spadała na Ziemię podczas kosmicznych bombardowań. Większość (około 80%) stanowiła para wodna. Pozostałymi gazami były: dwutlenek węgla, metan, siarkowodór, amoniak, tlenek węgla i azot. Pierwsza atmosfera wykształciła się około 4 mld lat temu a duża zawartość gazów cieplarnianych spowodowała, że Ziemia stała się bardzo gorącym miejscem.

Druga atmosfera powstała, gdy większość pary wodnej skondensowała się i opadła na Ziemię pod postacią opadów. Najbardziej powszechnym gazem w atmosferze był wtedy dwutlenek węgla. Trzecia atmosfera powstała dzięki pierwszym organizmom żywym, mieszkańcom oceanów – które w procesie fotosyntezy zaczęły produkować tlen. Od tego czasu tlen nieprzerwanie znajduje się w atmosferze i zapewnia warunki do życia większości organizmów.

Ziemska atmosfera waży około 5.15 trylionów ton.

Aż 75% atmosfery znajduje się na wysokości poniżej 11 kilometrów. Z każdym dodatkowym kilometrem jej gęstość rozrzedza się z powodu malejącego przyciągania. Umowną granicą oddzielającą atmosferę od przestrzeni kosmicznej jest Linia Kármána znajdująca się na wysokości 100 km n.p.m.

Ziemia okrąża słońce po eliptycznej orbicie w czasie 365,235 dni.

Średnia odległość od Słońca wynosi 150 mln km i waha się od 147,09 mln km w perycentrum do 152,09 w apocentrum.

W zależności od klasyfikacji na Ziemi wyróżniamy istnienie od pięciu do siedmiu kontynentów.

Według najbardziej powszechnego podziału istnieją: Europa, Azja, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Afryka, Australia i Antarctica. Z geologicznego punktu widzenia jednak Europa i Azja tworzą jeden kontynent – Eurazję.

Ilość oceanów na Ziemi nie jest ustalona – w zależności od podziałów jest ich od trzech do pięciu.

Wyróżniamy oceany: Spokojny, Atlantycki, Indyjski, Południowy i Arktyczny. Za podstawowe uważa się Spokojny, Atlantycki i Indyjski. Wszystkie wody oceaniczne połączone w jedną całość nazywamy wszechoceanem.

Ziemia jest planetą pełną, życia. Zamieszkuje ją około 11 milionów gatunków, z czego dotychczas opisano około 1,9 miliona.

Poniżej znajdziesz krótką listę najważniejszych organizmów wraz z przybliżoną liczbą opisanych gatunków.

• Ssaki – około 5500 gatunków
• Ptaki – około 9900 gatunków
• Gady – około 8700 gatunków
• Płazy – około 6500 gatunków
• Ryby– około 31100 gatunków
• Bezkręgowce – około 1 360 000 gatunków
• Rośliny– około 310 000 gatunków
• Grzyby – około 99 000 gatunków

Ze względu na ruch obrotowy Ziemi, średnica równika jest o 43 km większa od średnicy biegunowej.

Ziemia jest więc lekko spłaszczoną kulą – taki kształt określany jest mianem geoidy.

Jądro ziemi jest kulą o średnicy 6940 km – jest więc większe od Marsa.

Zbudowane jest ze stopu niklu i żelaza z niewielkimi domieszkami innych pierwiastków. Osiąga temperatury od 5500 do 6500 °C a panujące tam ciśnienie wynosi 13,5 mln atmosfer.

Najwyższym punktem na Ziemi jest Mount Everest.

Szczyt ma wysokość 8848 m n.p.m. Mount Everest nie jest jednak najdalej oddalonym od środka planety punktem, gdyż ten tytuł przypadł wierzchołkowi góry wulkanicznej Chimborazo znajdującej się w Ekwadorze.

Najniższym punktem na naszej planecie jest rów Mariański.

Głębokość położonego na Oceanie Spokojnym rowu w najniższym punkcie wynosi 10 924 m p.p.m. Rekord zanurzenia w rowie Mariańskim został ustanowiony 26 marca 2012 roku przez reżysera Jamesa Camerona, który na pokładzie jednoosobowego batyskafu „Deepsea Challenger” zszedł na głębokość 10 898 metrów.

Choć ciężko w to uwierzyć, skorupa ziemska składa się w 47% z tlenu.

Jest on uwięziony w glebie pod postacią różnych tlenków, z których najbardziej powszechnymi są: dwutlenek krzemu, tlenek glinu, tlenek wapnia, tlenek magnezu i tlenek żelaza.

Litosfera jest najbardziej zewnętrzną powłoką kuli ziemskiej.

Zbudowana jest z płyt tektonicznych, które nieustannie się poruszają. W strefach, w których płyty te zderzają się i ocierają mogą pojawiać się trzęsienia ziemi. W takich rejonach również wypiętrzają się góry lub tworzą uskoki (np. rów Mariański). Największe płyty tektoniczne na Ziemi to: pacyficzna, afrykańska, północnoamerykańska, eurazjatycka, antarktyczna, indoaustralijska i południowoamerykańska.

Największą płytą tektoniczną jest pacyficzna, zajmuje obszar 103 milionów kilometrów kwadratowych.

Większość płyty zanurzone jest pod oceanem, obszar lądowy płyty pacyficznej to jedynie kawałek wybrzeża Kaliforni, Kalifornia dolna i Nowa Zelandia. Pacyficzna płyta tektoniczna posiada plamę gorąca (podziemny rozgrzany obszar), z którego wypiętrzyły się wyspy hawajskie.

Ziemia posiada jedynego naturalnego satelitę – Księżyc.

Księżyc jest stosunkowo duży jak na naturalnego satelitę. Jego średnica wynosi w przybliżeniu ¼ średnicy Ziemi. Orbituje wokół Ziemi w średniej odległości 384,400 km. 

Długość doby na Ziemi nieustannie się zwiększa.

W pierwszych milionach lat istnienia Ziemi, doba trwała jedynie cztery godziny. Od samego początku Ziemia obracając się wokół własnej osi traci energię a to przekłada się na coraz mniejszą prędkość obrotową i dłuższe doby. W początkach istnienia dinozaurów dzień trwał około 22 godzin a pod koniec ich istnienia 66 milionów lat około 23 godziny. Do 25 godzin na dobę dojdziemy za około 200 milionów lat.

Ziemia, jak wszystkie planety w kosmosie jest skazana na zagładę.

Życie na powierzchni naszej planety już wielokrotnie było unicestwiane przez wielkie kataklizmy zwane wielkimi wymieraniami. Jednak po każdym takim wydarzeniu organizmy żywe odradzały się i w ten sposób życie na Ziemi trwa nieprzerwanie od miliardów lat. Ostatecznym ciosem dla naszej rodzimej planety ma okazać się jednak ekspansja umierającego Słońca, które za około 7,6 mld lat powiększy swoją atmosferę tak znacząco, że ta wchłonie Ziemię.

Według analiz, Ziemia będzie zdolna do podtrzymania życia jeszcze przez 0,5 do 2,3 mld lat.

Wraz ze zmniejszaniem się depozytów wodoru w słonecznym jądrze jasność gwiazdy ma rosnąć. Za nieco ponad miliard lat słońce będzie świecić o 10% jaśniej a za 3,5 mln dat o 40% jaśniej. W takich warunkach wszystkie wody powierzchniowe na planecie wyparują a Ziemia zamieni się w piekielnie gorące i niezdatne do życia miejsce.

Na północnej półkuli żyje większość ludzi.

Jest to spowodowane faktem, że półkula północna stanowi 68% wszystkich lądów. Szacuje się, że w przyszłości nawet 90% populacji może mieszkać właśnie po tej części globu.

Największą część ziemskich terenów wykorzystywana jest do hodowli zwierząt (30 do 47 %).

Na drugim miejscu znajdują się nieużytki i tereny dzikie (24 do 31 %), lasy wykorzystywane przez ludzi (16 do 27 %), farmy uprawne (12 do 14 %) i infrastruktura (1 %).

Na świecie żyje ponad 7,8 mld ludzi.

Aby osiągnąć populację jednego miliarda, ludzkość potrzebowała przeszło 2 milionów lat. W roku 2011 było nas 7 miliardów a już dobijamy do 8. Według szacunków, do 2050 roku na ziemi będzie 9 do 10 miliardów ludzi a 10 do 12 pod koniec XXI wieku.

Pierwszym człowiekiem, który opuścił rodzimą planetę był Jurij Gagarin.

Dwugodzinny lot radzieckiego astronauty poza ziemską atmosferą odbył się w 1961 roku.